Ekonomi kamuoyu, önümüzdeki 3 yılın yol haritası olan Orta Vadeli Program’a odaklandı.
Başkan Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki programı anlatıyor.
Yılmaz’ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
*OVP’nin ilk yılında uygulanacak politikalar ve somut tedbirler, 2024 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programında ayrıntılı olarak yer alacak.
* OVP’de 2024-2026 dönemine ilişkin ana hedefler, talepler ve yapısal reform iddiaları yer alacak. OVP belirsizlikleri azaltacaktır.
*Tek haneli enflasyona giderken büyümeyi ve istihdamı ihmal etmeyeceğiz.
* OVP’nin dört ana amacı vardır. Afetlerin yaralarının sarılması, makro istikrarın sağlanması ve enflasyonun tek haneye düşürülmesi, büyümenin ve istihdamın devamı, sosyal adalet.
* OVP’de üç ana politika aracı olacaktır. Bunlar sarsıntı harcamaları hariç mali disiplinin sağlanması, para politikası ve yapısal dönüşümlerdir. Orta vadede yapısal reformların somut etkilerini bekliyoruz. Kısa vadede beklentileri iyileştirmeyi hedefliyoruz. Araç bağımsızlığı çerçevesinde Merkez Bankası üzerine düşeni yapacaktır.
“Olumlu etkilerin artmasını hedefliyoruz”
* Para politikasını dönemin gereklerine uygun olarak uygulamaya devam edeceğiz. Araç bağımsızlığı çerçevesinde Merkez Bankamız üzerine düşeni yapacaktır. Yapısal dönüşümlerde orta vadede somut etkiler bekliyoruz, kısa vadede ise yapısal dönüşümleri gerçekleştiren bir ülke olarak olumlu etkileri beklenti kanalıyla artırmayı hedefliyoruz.
* Dünya ekonomisi son 20 yılda yüzde 3,6 büyürken son yıllarda yüzde 3’e geriledi. 25-26’ya çıkardığınızda tablo pek değişmiyor. Dünya ticareti eskiden büyümenin üzerinde seyrederken, bu yıl dünya ticaretinde yüzde 2,3 büyüme bekleniyor. Bu dönemin şartlarını iyi okuyarak politikalarımızı şekillendirmeliyiz.
* Son 20 yılda Türkiye’nin yıllık ortalama büyüme hızı yüzde 5,5 oldu. Dünyanın 2 puan üzerinde bir büyüme performansı sergiledik. 2024’te yüzde 4,0, 2025’te yüzde 4,5, 2026’da ise yüzde 5,0 büyüme bekliyoruz. Bu yıl 1,67 milyar dolar milli gelire ulaşacağız. Kişi başına düşen gelirin 2024 yılında 12.875 dolar, 2025 yılında 13.717 dolar, 2026 yılında ise 14.855 dolar olmasını bekliyoruz. Nüfusumuz 88 milyon 750 bine ulaşacak. Ortalama olarak 4,5 büyüme kaydedecek. İstihdamda 2,7 milyonluk artış bekliyoruz.
“Her yıl istihdamda artış bekliyoruz”
* Her yıl ilave 909 bin, istihdam artışı bekliyoruz. Öte yandan işsizlik oranı istediğimiz kadar azalmıyor. İşgücü piyasasına katılım oranında hızlı bir artış bekliyoruz. İşsizlik oranının 2024’te yüzde 10,3’e, 2025’te yüzde 9,9’a, 2026’da ise yüzde 9,3’e gerilemesini bekliyoruz. 2023 yılını da yüzde 4,4 büyümeyle kapatmayı bekliyoruz.
* Enflasyonda geçici bir artış var. Geçiş dönemi sonrasında enflasyonun çok daha sağlıklı bir zeminde kalıcı olarak düşürülmesinin önünü açıyoruz. 2023 yılsonu TÜFE’nin yüzde 65 olmasını bekliyoruz. TÜFE’nin 2024 sonunda yüzde 33,0, 2025 sonunda yüzde 15,2, 2026 sonunda da yüzde 8,5 olmasını bekliyoruz.
*İhracatın bu yıl 255 milyar dolara, 2026’da ise 320 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz. Cari açığın -2’ler civarında olmasını bekliyoruz. Yurtiçi tasarruflarımızı artıracağız. 1,6 puan artacağını tahmin ediyoruz. Cari açığın yıl sonunda 4 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz.
* 2023 depremi için ayırdığımız bütçe 762 milyar TL. 2024 yılında 1 trilyon 62 milyar TL. Felaketin yaralarını sarmak için 3 trilyona yakın kaynağın kullanılacağını ifade etmek isteriz. Bütçe dengesinin 2023 sonunda 1,63 trilyon TL açık vermesini bekliyoruz. Faiz dışı bütçe dengesinin 2023 sonunda 966,8 milyar TL açık vermesini bekliyoruz.
* Gelirlerimizde bir miktar artış bekliyoruz. Gelirlerimizin milli gelire oranı yüzde 20,6’ya ulaşacak.
OVP’de 3 yıllık hedef ve varsayımlar şöyle:
Büyüme
2023:yüzde 4,4
2024:yüzde 4
2025:yüzde 4,5
2026:yüzde 5
işsizlik hedefi
2023: yüzde 10,1
2024: yüzde 10,3
2025: yüzde 9,9
2026: yüzde 9,3
Şişirme
2023: yüzde 65
2024: yüzde 33
2025: yüzde 15,2
2026: yüzde 8,5
bütçe açığı
2023:1,6 trilyon lira
2024:2,65 trilyon lira
2025:1,82 trilyon lira
2026:1,82 trilyon lira
kişi başına düşen gelir hedefi
2023:12 bin 415 dolar
2024:12 bin 875 dolar
2025:13 bin 717 dolar
2026:14 bin 855 dolar
