Üreme çağındaki kadınların %10-17’sinde ve kısırlık tedavisi gören kadınların %50’sinde görülen endometriozis, rahim iç tabakasının vücudun rahim dışında rastgele bir yerinde oluşmasıyla oluşur. Nedeni artık bilinmeyen endometriozis, tedavi edilmediği takdirde en değerli kısırlık nedenidir. Şiddetli adet sancıları, cinsel ilişki sırasında ağrı, korunmasız ilişkiye rağmen gebe kalamamaktan kaynaklandığı kesin olan endometriozis, uzman doktorlar tarafından kişiye özel formüller ve multidisipliner bir yaklaşımla tedavi edilebilir. Memorial Hizmet Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği’nden Op. Nevin Altuncu Numanoğlu, endometriozisin nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Korunmasız ilişkiye rağmen hamile kalamıyorsanız
Endometriozis, rahmi kaplayan doku rahmin dışına yerleştiğinde ortaya çıkan bir hastalıktır. Endometriozis en sık yumurtalıklarda, peritonda, rahmin ön, arka ve yan kısımlarında, bağırsaklarda ve cerrahi kesilerde görülür. Bazen vücudun rastgele bir yerinde yumurtalıklarda özellikle sezaryen sonrası dikiş yerinde çikolata kisti (endometrioma) şeklinde ortaya çıkabilir. Endometriozis belirtileri arasında alt karın ağrısı, ağrılı adet görme, cinsel ilişki sırasında ağrı ve korunmasız bağlara rağmen hamile kalamama yer alır.
Zayıf kadınlarda daha sık görülür.
Üreme çağındaki kadınların %10 ila 17’sinde, kronik pelvik ağrısı olan kadınların %35 ila 60’ında, pelvik ağrı nedeniyle ameliyat olan kadınların %10 ila 35’inde ve kısırlık nedeniyle ameliyat olan kadınların yaklaşık %50’sinde endometriozis görülür. Kız çocuklarında endometriozis adet görmeden önce nadiren görülür ve genellikle şiddetli adet sancıları ya da orta şiddette kanama nedeniyle doktora başvurulduğu zaman teşhis konur. Endometriozisin kesin nedeni artık bilinmiyor. Ancak bazı çalışmalara göre endometriozis riski taşıyan kümeler şu şekilde sıralanabilir:
- Birinci derece akrabasında endometriozis olan kadınlar
- Rahimde yapısal anormallikler olanlar
- İlk doğumunu 30 yaşından sonra yapan veya hiç doğum yapmamış kadınlar
- İlk adetini erken yaşta görenler veya geç menopoza girenler
- Adet döngüsü 27 gün veya daha az olan kadınlar ve yoğun adet kanaması olanlar
- Çok zayıf kadınlar
Cinsel ilişki sırasında ağrıyı hafife almayın
Endometriozisin en yaygın semptomu ağrıdır. Ayrıca pelvik veya alt karın ağrısı, adet sırasında ağrı, cinsel ilişki sırasında ağrı, bağırsak hareketleri ve dışkılama sırasında ağrı ile kendini gösterebilir. Endometriozis semptomları sabit veya döngüsel olabilir. Yani adet öncesi ve adet sırasında kötüleşir ve sonra düzelir. Kadınlarda her zaman pelvik veya alt karın ağrısı olabilir. Diğer semptomlar arasında kısırlık, bağırsak ve mesane semptomları (şişkinlik, kabızlık, idrarda kan veya idrar yaparken ağrı) ve muhtemelen olağandışı vajinal kanama yer alır. Bazı kadınlarda herhangi bir semptom göstermeden rutin kontrollerde tesadüfen endometriozis tanısı konulabilmektedir.
Endometriozis hastaya özel yöntemlerle tedavi edilebilir
Doğurganlık çağındaki her 10 kadından 1’ini etkileyen endometriozis tedavisinin bu alanda uzmanlaşmış doktorlar tarafından multidisipliner bir çalışma ile yapılması değerlidir. Ağrı, gebe kalma güçlüğü, yumurtalık kistleri gibi istenmeyen sağlık sorunlarına yol açan hastalık, kişiye özel belirlenecek tedavi planı ve düzenli kontrollerle yakından takip edilmelidir. Endometriozisin tedavisi hastalığın yaygınlığına, düzeyine, bulgularına ve gebelik düşünülüp düşünülmediğine göre değişiklik gösterebilir. İlaç tedavisi, ameliyat ya da her iki tekniğin birlikte kullanılması konuşma konusu olabilir. Hamilelik planı varsa; Yaş ve over kapasitesi değerlendirilerek tedavi planlanır. Hangi tedavinin kime ve ne kadar süreyle uygulanacağı sorularının cevabı hastaya ve hastalığın durumuna göre şekillenmektedir. Hastanın yaşı ve doğurganlık durumu değerlendirilerek hastaya özel tedavi planı hazırlanır. Genç kızlarda ve doğum yapmamış kadınlarda yumurtalık rezervinin zarar görmemesi amaçlanır. Doğum kontrol hapları kistlerin (endometrioma) veya endometriozis odaklarının büyümesine yardımcı olabilir ve ağrıyı bastırabilir. Ayrıca özellikle derin ve yaygın endometriozislerde hastaya özel ilaçlar da tercih edilmektedir. İnatçı ve ilaç tedavisine cevap vermeyen ağrı olduğunda, semptomları şiddetli olan, mevcut yaşam fonksiyonları kısıtlı olan hastalarda, doku tanısı gerekli görülen durumlarda, bağırsak veya bağırsak problemlerinin olduğu durumlarda hastaya cerrahi tedavi uygulanır. idrar yolu tıkanıklığı mevcuttur.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
